امنیت در اینترنت اشیا چیست ؟

امروزه دیگر کمتر دستگاهی را می توان یافت که آن را به اینترنت متصل نکرده باشند . از سنسور های کارخانه ها گرفته تا وسایل خانگی مانند یخچال و ماشین ظرف شویی و اجاق گاز ! این عمل را که هرنوع وسیله صنعتی و یا غیر صنعتی را به شبکه جهانی اینترنت متصل می کند ، اینترنت اشیا یا IOT می نامند . و همانطور که شاهد هستیم روز به روز در حال گسترش در همه عرصه ها مانند پزشکی ، صنعتی ، آموزش و یا بانکداری است . اما در همه این عنوان هایی که تا به حال برای شما ذکر کرده ایم ، “امنیت” چالش اصلی برای IOT بوده است . در این مقاله از وبلاگ مهندسی برق قصد داریم تا به بررسی امنیت در اینترنت اشیا بپردازیم . و بگوییم امنیت در IOT به چه معناست و جنبه های مختلف آن کدامند ؟!

امنیت در اینترنت اشیا یعنی کنترل و حفظ اطلاعاتی که از طریق شبکه جهانی اینترنت ، بین سرور های فرمان و وسایل مختلف منتقل می شوند ، از هرگونه شنود ، نفوذ و دستکاری مخرب عمدی و یا نحوی .

 باید بدانید که در هر لحظه از زمان ، اطلاعاتی دستوری و یا گزارشی بین وسایل مختلف در حال جابجایی و رد و بدل شدن از طریق اینترنت است . پس مسئله امنیت بیش از پیش به میان می آید . چرا که فضای اینترنت یک بستر باز و قابل نفوذ برای هکرها می باشد. و وجود کوچک ترین باگ امنیتی باعث می شود تا اطلاعات و حتی کنترل وسایل ما در دست هکر ها و افراد ناشناس افتد .

برای مثال سیستم دزدگیر آنلاین خانه را در نظر بگیرید . در صورتی که هکر ها به این سیستم نفوذ کنند می توانند از طریق دوربین ها خانه شما را مشاهده کنند ، سیستم دزدگیر را از کار بی اندازند و حتی وارد خانه شما شوند . پس تا حدودی این نگرانی ها در  اینترنت اشیا به جا و به حق است . امروز می خواهیم موارد مختلف نگرانی های امنیتی در حوزه اینترنت اشیا را نقد و بررسی کنیم . و ببینیم در چه مواردی از IOT خطرات امنیتی وجود دارد و راه رفع این مشکلات چیست ؟!

چالش های امنیتی در IOT

از آنجا که طبق آمار بیش از ۷۰ درصد وسایل تا ۲۰ سال آینده به طور کامل به اینترنت اشیا مجهز می شوند ، نفوذ و تزریق کد های مخرب به سرور ها و یا خود دستگاه ها میتواند باعث ایجاد خسارت های مالی و یا حتی جانی در سطح وسیعی شود . پس باید این چالش ها را به دقت بررسی و تحلیل کنیم .

چالش اول ، استفاده از فناوری های متعدد

باید بدانید که در هوشمند سازی وسایل گوناگون و اتصال آن ها به IOT ، از فناوری های گوناگونی تا به امروز استفاده شده است . فناوری های سخت افزاری RFID ، سنسور های گوناگون سنجش ، سرور های ابری ، تنها بخشی از این فناوری های به کار رفته در زمینه های مختلف اینترنت اشیا است . و قطعا نحوه تامین امنیت همه این دستگاه ها یکسان نیست . چرا که هر کدام از آن ها از پروتکل مخصوص خود استفاده می کند . و این یک چالش اساسی برای برطرف کردن انواع مختلفی از باگ ها و ضعف های امنیتی است . برای مثال سیستم و نحوه کد نویسی برای یک قطعه RFID تفاوت های چشم گیری با زبان برنامه نویسی ساعت های هوشمند و تلفن های همراه دارد . و برای تامین هرکدام از آن ها باید افرادی با دانش متفاوت را به کار گیریم .

 چالش دوم ، زمینه های گوناگون

اینترنت اشیا در زمینه های گوناگونی همچون پزشکی ، صنعت و یا خانگی مورد استفاده قرار می گیرد . هرکدام از آن ها دارای چالش ها و مسائل به خصوص خود هستند . برای مثال نفوذ به سیستم یک خانه می تواند باعث از از بین رفتن حریم خصوصی افراد شود . و یا اگر فروشگاه های بدون فروشنده مانند Amazon Go را در نظر بگیرید ، نفوذ و از کار افتادن سیستم صندوق می تواند خسارت های میلیاردی در اثر پرداخت نشدن هزینه اجناس را به بار آورد . به همین دلیل خواسته ها و نیاز های امنیتی مختلف است و باید برای هرکدام از آن ها پاسخی تامین کرد .

چالش سوم ، سیلی عظیم از داده ها        

تصور کنید حدود ۷ میلیارد دستگاه گوناگون را به اینترنت متصل کنیم . و هر کدام از آن ها روزانه چند مگ را ارسال و دریافت کنند ! در این صورت ما با کهکشانی بیکران از داده های گوناگون هستیم که تمامی آن ها نیز مهم و دارای اهمیت هستند . حتی یک بیت از آن ها نباید مورد شنود ، دستکاری و تخریب قرار گیرند و باید به طور صحیح و درست بدون کوچک ترین آسیبی به مقصد خود برسند . تکنولوژی و بستری که بتواند این امر را به طور کامل برای ما تامین کند به هیچ عنوان ساده نیست و نیازمند تفکری بسیار هوشمند و سخت افزاری بدون نقص است .

چالش چهارم ، تعهد و یا عدم تعهد !

چالش بعدی در موضوع امنیت آن است که چه کسی عهده دار و مسئول تامین امنیت در iot است ؟! کاربران و مصرف کنندگان عقیده دارند که تامین امنیت به طور کامل و ۱۰۰ درصد به عهده تولید کنندگان این دستگاه ها می باشد . آن ها می گویند باید دستگاه های غیر قابل نفوذ تولید شود . و در مقابل این دسته ، تولید کنندگان قرار دارند که معتقدند بخش اعظمی از این امر به عهده مصرف کننده و کاربران است . آن ها به طور کامل زیر بار تامین امنیت در اینترنت اشیا نمی روند و عقیده دارند که بخش اعظمی از این مشکلات با رعایت کاربران قابل حل است . برای مثال نفوذ به وسیله نصب اپلیکیشن های مخرب را به عهده کاربران می دانند که تا حدودی نیز معقول است .

به هر حال باید راه حل و توافق نامه ای عادلانه بین این دو گروه وضع شود که شاهد چنین اختلاف هایی در اینترنت اشیا نباشیم .

خلاصه مطلب

چالش های امنیتی متعددی در اینترنت اشیا وجود دارد . در این مقاله به بررسی تعدادی از آن ها پرداختیم . امید است با پشت سر گذاشتن آن ها ، دنیای پیشرفته تری را شاهد باشیم .