انتخاب کابل مناسب برای کنتور برق

 

کنتور وسیله‌ای است که مقدار انرژی الکتریکی مصرف‌شده را اندازه‌گیری می‌کند. مهم‌ترین عوامل در تعیین کابل مناسب برای کنتور برق عبارتند از :

• تک‌فاز یا سه‌فاز بودن مصرف‌کننده

• ولتاژ

• حداکثر جریان عبوری (آمپر مصرفی)

• فاصله خط توزیع تا محل انشعاب

در این مقاله  میخواهیم انتخاب درست یک کابل مناسب برای کنتور برق را بررسی کنیم و صرفا به بررسی مصرف‌کننده‌های تک‌فاز می‌پردازیم. ولتاژ در مدار ثانویه ترانسفورماتورهای توزیع در ایران تقریبا 230 ولت (به صورت تک‌فاز) است که با در نظر گرفتن افت ولتاژ، برقی که به مصرف‌کننده می‌رسد، تقریبا در حدود 220 ولت خواهد شد. بر خلاف ولتاژ که برای مصرف‌کننده‌های تک‌فاز، تقریبا ثابت است، از نظر جریان عبوری از کنتور، تفاوت زیادی بین مصرف‌کننده‌ها وجود دارد.

جریان استاندارد برای انشعاب تک‌فاز، 25 آمپر است، ولی در روستاها از انشعاب تک‌فاز 15 آمپر هم استفاده می‌شود. در حال حاضر به دلیل استفاده از تجهیزات پرمصرف، تعداد انشعاب‌های تک‌فاز 32 آمپر نیز رو به گسترش است.

پارامتر تأ‌ثیرگذار بعدی در انتخاب سیم مناسب برای کنتور، حداکثر فاصله مجاز است که در جدول زیر برحسب واحد متر برای اشتراک‌های 15، 25 و 32 آمپر تک‌فاز و برای سه سطح مقطع مختلف از کابل‌های مسی دو رشته‌ای بیان شده است. برای کابل‌های آلومینومی باید سطح مقطع کابل مسی را در 6/1 ضرب کرد. در شرایط جریان یکسان، هرچه سطح مقطع کابل بیشتر باشد می‌تواند فواصل بیشتری را پوشش دهد.

آمپر مقطع	6mm2	10mm2	16mm2
15A	108m	180m	288m
25A	65m	108m	173m
32A	50m	84m	135m

انتخاب کابل برای موتور

بیشترین حجم مصرف برق در صنعت مربوط به الکتروموتورهای سه‌فاز است که توسط کابل سه‌فاز تغذیه می‌شوند. انتخاب کابل با سطح مقطع مناسب برای الکتروموتورها را می‌توان از دو دیدگاه ظرفیت آمپری و افت ولتاژ مجاز بررسی کرد. جریان نامی یک موتور سه فاز از رابطه‌ی زیر محاسبه می‌شود:

که در این رابطه P توان موتور بر حسب وات، V ولتاژ خط بر حسب ولت، K ضریب قدرت، η راندمان موتور و I جریان نامی است. به عنوان مثال برای یک موتور سه‌فاز با توان 10 کیلو وات، ضریب قدرت 86/0، راندمان 95/0 و و لتاژ خط 400 ولت، جریان نامی با توجه به رابطه فوق، 18 آمپر می‌شود. با استفاده از جدول تعیین جریان مجاز کابل‌های برق با توجه به شرایط محیط، می‌توان سطح مقطع مناسب کابل موتور را تعیین کرد که در مورد مثال بالا این مقدار 5/1 میلی‌متر مربع می‌شود.

از دیدگاه افت ولتاژ، سطح مقطع کابل را می‌توان از رابطه زیر محاسبه کرد:

که در این رابطه A سطح مقطع کابل بر حسب میلی‌متر مربع، N ضریب هدایت هادی، L طول کابل، P توان بر حسب کیلووات و ΔV افت ولتاژ مجاز است. در مورد مثال فوق و با فرض افت ولتاژ دو درصد، طول 100 متر برای کابل ضریب هدایت 56 برای مس، سطح مقطع کابل برابر با 6 میلی‌متر مربع خواهد شد.

جدول قطر کابل برق

پتانسیل حمل بار الکترکی توسط کابل‌ها با اندازه‌گیری قطر آنها سنجیده می‌شود. یکی از راه‌هایی که می‌توان قطر سیم و کابل برق را اندازه‌گیری کرد، استفاده از دستگاهی است که به همین منظور ساخته شده است.

دستگاه اندازه‌گیری قطر سیم و کابل، سوراخ‌های متعددی دارد که می‌توانید با قرار دادن سیم یا کابل مورد نظر روی آنها و پیدا کردن سوراخی مناسب با سیم و کابل خود، قطر را به دست آورید.

کولیس، دستگاه دیگری است که می‌توان از آن برای به دست آوردن قطر سیم و کابل کمک گرفت. کافیست کابل را داخل گیره‌های کولیس بگذارید و پس از کنار زدن گیره متحرک دستگاه، عدد نوشته شده را که در واقع همان قطر کابل است بخوانید. قطر سنج لیرزی هم برای به دست آوردن قطر کابل و سیم استفاده می‌شود.

جدول قطرهای رایج کابل های مسی و آلومینیومی در بازار

آلومینیوم (میلی تر)	مس (میلی تر)
2/5	1/5
4	2/5
6	4
10	6
16	10
25	16
50	25
70	35
95	50
120	70
150	95
185	120
240	150
300	185
400	240
500	300