سرج ارستر در شبکه های الکتریکی برای حفاظت تجهیزات در مقابل صدمات ناشی از اضافه ولتاژهای ناگهانی هم چون صاعقه و رعد و برق به کار برده می شود. سرج ارسترها ، بسته به نوع کاربردشان می توانند به صورت سری یا موازی در مدار قرار گیرند. نحوه قرار گیری سرج ارستر به این صورت می باشد که همیشه بعد از کلید اصلی و قبل از کلید محافظ جان (RCD) ، از طریق پایه بر روی ریل تابلوهای برق قرار می گیرد. اکثر سرج ارسترهای تولید شده توسط شرکت های معتبر، بصورت ماژولار هستند و از دو قطعه پایه و ماژول حفاظتی تشکیل می شود. ماژول حفاظتی بشکل خشابی از پایه خارج شده یا به آن وارد می شود. هرچند در برخی ظرفیتهای ضربه، پایه و ماژول حفاظتی یکپارچه بوده و قابل جداسازی نیستند. طول عمر سرج ارستر بستگی مستقیم به تعداد و قدرت صاعقه ها یا ضربات اضافه ولتاژهای حاصل از سوئیچینگ در شبکه دارد.
برای خواندن توضیحات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه کنید.
سرج ارسترها در انواع تکفاز، فاز و نول، نول، دو فاز، دو فاز و نول، سه فاز و سه فاز و نول تولید می گردند که هریک به اقتضای محل و شرایط، مورد استفاده قرار می گیرند. نکته مهم در این رابطه عدم ارتباط داخلی سرج ارسترها با یکدیگر می باشد. مدار و عملکرد سرج ارسترها کاملا" از یکدیگر مستقل است و بر خلاف فیوزهای مینیاتوری، کلیدهای اتوماتیک یا چنین تجهیزاتی، اختلال در یکی از فازها موجب قطع هر سه خط نمی گردد. در پایه های دوپل و بالاتر، صرفا" یک شینه (باسبار) مسیرهای خروجی به ارت را به یکدیگر پل می نماید که این، تنها بمنظور کاهش میزان سیم کشی است. برخی اوقات این پل شدن در کارخانه انجام می شود که در بعضی قطعات قابل رویت و بعضی دیگر دیدنی نیست. گاهی نیز توسط کاربر شینه دلخواه استفاده می شود. نکته در اینجاست که هر چند یک سرج ارستر ممکن است سه فاز باشد، باید از شینه تکفاز برای پل کردن استفاده نمود.
از نکته فوق در زمانیکه دسترسی به سرج ارستر با پایه های 2، 3 یا 4 پل نیست می توان بهره گرفت. استفاده از چند برقگیر تکفاز یا نول تکی برای ایجاد یک سیستم حفاظتی سه فاز (یا غیره)، پل کردن پایه های به یکدیگر و اتصال به ارت شیوه مناسبی است و اصراری به استفاده از پایه چند پل نیست. البته این روش مزیتی نیز دارد، در صورتیکه تحت شرایطی یکی از مسیرهای پایه چند پل آسیب ببیند، کاربر ملزم به تعویض کل پایه می باشد اما اگر اتفاقی موجب معیوب شدن یکی از چند پایه تک پل گردد، فقط پایه آسیب دیده تعویض شده که باعث صرفه جویی در هزینه است.
منبع: www.bornika.ir
