نقشه برق کولر آبی
. در این آموزش، سیستم نقشه برق کولر آبی را بررسی میکنیم.
برای پرداختن به نقشه برق کولر آبی، بهتر است با اجزایی از کولر که برق مصرف میکنند، آشنا شویم. بنابراین، مختصری درباره نحوه عملکرد کولر آبی بحث میکنیم و سپس، اجزایی را که برق مصرف میکنند بهتر میشناسیم.
کولر آبی چگونه کار میکند؟
هنگامی که کلید کولر آبی خود را به وضعیت «روشن» تغییر میدهید، آب به سمت کولر حرکت میکند و وارد آن میشود. ریختن آب در داخل کولر آبی ادامه مییابد تا اینکه شناور، که روی آب است، به سطح خاصی برسد. وقتی شناور به سطح مشخصی رسید، آب ورودی و مصرف آب کولر آبی از منبع قطع میشود. بعد از اینکه آب در کف کولر به اندازه کافی جمع شد، پمپ شروع به پمپاژ آب از طریق شیلنگهای توزیع آب میکند. خروجی این شیلنگهای توزیع آب در بالای پدها قرار دارند و از طریق آنها آب وارد پدها میشود. بعد از اینکه پدها خیس شدند، هوای گرم به داخل کولر از طریق پدها وارد میشود. با عبور هوای گرم از روی پدها، رطوبت هوا را خنک کرده و آن را مطبوع میکند. این فرایند خنککنندگی تبخیری نامیده میشود. این مشابه همان حالتی است که هنگام ورزش کردن عرق میکنید و سپس پوست شما خنک میشود.
تجهیزات الکتریکی کولر آبی
یک کولر آبی از آب و رطوبت برای خنک کردن هوا استفاده میکند. کولر با جذب هوای گرم خارج از طریق پدهای پوشالی یا سلولزی مرطوب کار میکند و هوا را به خوبی خنک میسازد. سپس هوای سرد توسط یک موتور دمنده از طریق دریچه به داخل خانه منتقل میشود. قسمتهای اصلی یک کولر آبی را میتوانید در شکل زیر مشاهده کنید. تجهیزاتی که برق مصرف میکنند و در نقشه برق کولر قرار میگیرند (موتور و پمپ)، مشخص شدهاند.
به طور دقیقتر، کولر آبی از بخشهای الکتریکی مختلفی تشکیل شده که فهرست آن به شرح زیر است:
- دینام یا الکتروموتور
- پمپ
- کابلها
- جعبه تقسیم
- کلید
برای آشنایی بیشتر با مباحث مربوط به تأسیسات ساختمان، پیشنهاد میکنیم به مجموعه آموزشهای تاسیسات ساختمان مراجعه کنید که توسط فرادرس تهیه شده و لینک آن در ادامه آورده شده است.
پمپ
پمپ کولر آبی نیز در کف کولر قرار دارد. این پمپ، آب پمپاژ کرده و از طریق شیلنگهای توزیع پدهای تبخیری را مرطوب نگه میدارد. ولتاژ پمپ ۲۲۰ ولت AC است و مانند هر دستگاه ۲۲۰ ولتی برای کار باید به برق متصل شود. بنابراین، پمپ برای عملکرد باید به کولر متصل شود. توان خروجی پمپ معمولاً ۴۰ تا ۵۰ وات است. شکل زیر یک پمپ کولر آبی را نشان میدهد که به طور عمده از دو بخش الکتریک یو مکانیکی تشکیل شده است. سیم رابط پمپ نیز نشان داده شده است.
موتور کولر نیز دمنده را میچرخاند که هوای خنک را به داخل مجاری وارد میکند و آن را به داخل خانه منتقل و هوا را خنک میکند. دینام کولر آبی معمولاً در سرعت ۱۴۵۰ دور در دقیقه (rpm) ساخته میشود. این موتور معمولاً از طریق تسمه به پولی و دمنده متصل شده و آن را میچرخاند.
موتور
با توجه به این نکته که بیشتر کولرها با برق خانگی کار میکنند، موتور آنها معمولاً از نوع جریان متناوب است. موتورهای AC خود به دو دسته تکفاز و سهفاز تقسیم میشوند و همانگونه که از نامشان پیداست، به ترتیب، با برق تکفاز و سهفاز کار میکنند. الکتروموتورهای تکفاز نیز خود میتوانند با راهانداز خازنی یا بدون راهانداز خازنی باشند. توان خروجی موتورهای تکفاز بدون خازن راهانداز معمولاً بین ۱/۲ تا ۱/۳ اسب بخار است. اغلب موتورهای کولر آبی در دو دور تند و کند کار میکنند. شکل زیر یک موتور تکفاز با خازن راهانداز و کابل اتصال آن به جعبه تقسیم را نشان میدهد.
کابل برای برقراری ارتباط الکتریکی بین بخشهای الکتریکی مورد استفاده قرار میگیرد. کابل کولر بهتر است یکتکه باشد تا از اتفاقات ناخوشایند جلوگیری شود و سیمکشی آسانتر انجام شود. کابل کولر معمولاً ۵ رشته سیم دارد. در واقع ۵ رشته سیم ۱٫۵ میلیمتر مربعی معمولاً برای کولر به کار میرود. بهتر است مسیر عبور سیم را از داخل خرطومی عبور دهید.
همچنین، دقت کنید که به هیچ وجه کابل را از هواکش یا دودکش عبود ندهید، زیرا گرما و رطوبت موجب ایجاد برقگرفتگی خواهد شد.
جعبه تقسیم
جعبه تقسیم کولر جایی است که ارتباط بین موتور، پمپ و خازن (در صورت وجود) برقرار میشود. جعبه تقسیم دارای یک درپوش است که درون اتاقک کولر قرار میگیرد. از اعداد و حروف موجود روی ترمینالها میتوان برای اتصال صحیح سیمها استفاده کرد. تصویر زیر جعبه تقسیم کولر آبی را نشان میدهد.
برای اتصال سیمها به صورت مناسب، بهتر است از سرسیم استفاده کنید.
کلید
کلید در نقشه برق کولر آبی به عنوان قطع و وصل کننده مورد استفاده قرار میگیرد و به طور مشخص برق پمپ و موتور را قطع و وصل میکند. کلیدهای کولر آبی را میتوان به سه دسته سلکتوری، معمولی و هوشمند تقسیم کرد.
کلید سلکتوری معمولاً در کولرهای پرتابل مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع کولرها معمولاً هم موتور هم پمپ آب و هم دمنده را به حرکت در میآورد. با چرخاندن کلید سلکتوری، دور کولر زیاد شده و آبدهی آن نیز افزایش خواهد یافت.
اما نوع دیگر، کلیدهای معمولی هستند که آنها را بسیار دیدهاید. در واقع، کلیدهای معمولی همانهایی است که معمولاً سه کلید دارند؛ یکی برای پمپ، یکی برای دور کند موتور و یکی برای دور تند موتور. شکل زیر دو نمونه از این کلیدها را نشان میدهد.
برای بهبود عملکرد کولر آبی، در سالهای اخیر از کلید هوشمند به جای کلیدهای معمولی ساختمانها استفاده میشود. با توجه به مجهز بودن این کلیدهای هوشمند به کنترل دمای اتاق (ترموستات)، روشن و خاموش شدن کولر با رسیدن به دمای از پیش تنظیم شده امکانپذیر است. علاوه بر این، قابلیت راهاندازی خودکار در زمانهای از قبل تعیین شده و یا خاموش شدن زمانهای مشخص و کنترل از راه دور از مزایای استفاده از این نوع کلیدها محسوب میشود. گفتنی است که این نوع کلیدها را میتوان بدون هیچ گونه تغییری در سیمکشی کولر، به جای کلیدهای معمولی قدیمی قرار داد.
نقشه برق کولر آبی بدون کلید
برای توضیح سیستم برق کولر آبی، به طور خلاصه میتوان گفت که برق تکفاز از برق خانه گرفته شده و به موتور و پمپ متصل میشود تا برق آنها تأمین را تأمین کند. هنگامی که پمپ و موتور به برق وصل شوند، مانند هر دستگاه ۲۲۰ ولتی دیگری کار خواهند کرد. نقشه برق کولر آبی پیچیده نیست، اما اگر قبلاً هرگز موتور را سیمکشی نکردهاید یا نقشههای الکتریکی آشنا نیستید یا فکر میکنید از پس سیمکشی بر نمیآیید، توصیه میکنیم از یک برقکار ماهر برای سیمکشی کولر خود راهنمایی بگیرید.
نکته مهم دیگری که باید در نظر بگیرید، این است که سیمکشی موتور، پمپ و کلید میتواند برای تولیدکنندگان مختلف متفاوت باشد. بنابراین، مطمئن شوید که همیشه نقشه کولر آبی خود را دنبال میکنید. برای مشاهده نقشه برق کولر میتوانید به دفترچه راهنمای کولر خود مراجعه کنید. همچنین، سیمهای کابلهای مختلف ممکن است رنگهای متفاوتی داشته باشند. به همین دلیل، مهم این است که نحوه اتصال صحیح را فرا بگیرد و نقشه برق کولر آبی خودتان را با آن تطبیق دهید.
شکل زیر نقشه برق کولر آبی سادهای را نشان میدهد که موتور آن دارای دو دور کند و تند است. مربعی که در نقشه برق کولر شکل زیر نشان داده شده است، در واقع به نوعی کلید و جعبه تقسیم را نشان میدهد. همان طور که مشخص است، کاربر میتواند هر مدام از حالتها را انتخاب کند. هنگامی که دور کند (Low) انتخاب شود، سیمپیچ موتور را در حالت عادی (کند) میچرخاند. هنگامی که اتصال تند (High) برقرار شود، سیمپیچهای موتور آن را سریعتر می چرخانند.
در نقشه برق کولر بالا، رنگ سیمها به صورت زیر در نظر گرفته شده است:
- فاز ورودی: مشکی
- نول: سفید
- دور کند موتور: قرمز
- دور تند موتور: مشکی
- دور کند (عادی) موتور: قرمز
- سبز: زمین یا ارت
سیمهای نول (سفید) همه به هم متصل هستند تا هنگام تغییر وضعیت کلید مدار کامل باشد. همچنین، دقت کنید که سیم فاز (مشکی) که به آن سیم گرم نیز میگویند، بسیار حساس است. این سیم را قبل شروع به کار کولر متصل کنید. بهتر است قبل از اتصال، همه چیز ابتدا با نقشه برق کولر تطابق دهید تا مطمئن شوید سیمکشی درست انجام شده است.
نقشه برق کولر آبی با کلید
در بخشهای قبل با انواع کلیدهای کولر آبی آشنا شدیم. دیدیم که کلید سهپل گزینه بسیار خوبی برای کولر است، زیرا میتوان با آن سه حالت، دور کند، دور تند و پمپ را انتخاب کرد. امروزه کلیدهای کولر معمولاً به شکل زیر هستند و از یک کلید محافظ جان RCCB نیز در نقشه برق کولر استفاده میشود.
شکل زیر نیز تصویر نقشه برق کولر آبی یکی از تولیدکنندگان داخلی را نشان میدهد. همانگونه که مشخص است، فاز و نول به RCCB متصل میشوند. سپس فاز خروجی RCCB به سوکت شماره ۷ و نول آن به شماره ۱۰ متصل میشود. خروجیهای کلید چهار سوکت ۳ و ۱ و ۶ و ۴ هستند. این چهار سیم از طریق یک کابل خارج شده و به ترتیب به سوکت کند، تند، نول و پمپ در جعبه تقسیم کولر متصل میشوند.
سپس نوبت به اتصال موتور، خازن و پمپ میرسد. شکل زیر، نمونهای از سربندی موتور کولر را نشان میدهد که برای سه حالت کند (L) و تند (H) و نول (C) مشخص شده است.
دقت کنید که آنچه بیان کردیم، مربوط به نقشه برق کولر برای مدلی خاص از یک شرکت خاص است و نقشه یا شکل سیمکشی کولرهای دیگر ممکن است متفاوت باشد. به همین دلیل، باید با مراجعه به راهنمای کاربر کولر مورد نظر خود، نقشه و اتصالات را به خوبی بررسی کنید.