مدارهای کنترل وراه اندازی

مدارهای کنترل وراه اندازی به دو قسمت تقسم میشوند:

الف :مدارهای قدرت:که مانند یک کلید سه فاز جریان سه فاز را به مصرف کننده میرسانند.

ب)مدارهای فرمان:این مدار هیچ رابطه ای با مدار قدرت ندارد و به وسیله آن بوبین کنتاکتور را تحریک میکنند تا کنتاکتور به حالت وصل یا قطع در آید

برای کامل خواندن متن به ادامه مطلب مراجعه کنید.

وسایل کنترل و راه اندازی:

• کنتاکتور


• شستی استوپ و استارت   


• لامپ سیگنال


• رله حرارتی


• رله مغناطیسی


• 
  
  تایمر (رله زمانی)


• 
  
  رله فلوتر


• 
  
  کلیدهای تابع فشار


• 
  
  لیمیت سوئیچ یا میکروسوئیچ(کلید های محدود کننده)


• 
  
  وسایل حفاظتی


• 
  
  کلیدهای شناور


• 
  
  کلیدهای تابع حرارت(ترموستات)


• 
  
  کلیدهای تابع دور


• 
  
  چشمهای الکتریکی(سنسورها)


• 
  
  رله کنترل فاز

کنتاکتورها:

کنتاکتورها کلیدهای الکترو مغناطیسی هستند که مهمترین جزءمدارات میباشند.در صنعت نمی توان از این کلیدها صرف نظر کرد.مهمترین مزیت کنتاکتورها نسبت به کایدهای معمولی به شرح زیر میباشد:

• کنترل و فرمان راه اندازی دستگاها از راه دور
• کنترل وراه اندازی ماشین از دو یا چند نقطه
• خطر راه افتادن مجدد ماشین ناشی از اثر قطع ناگهانی برق(بنظر من یکی از مهمترین عوامل حفاظتی میباشد.بند چند مورد حادثه بعلت عدم استفاده از کنتاکتور و در لحظه راه افتادن ماشین که در اثر قطع برق مجددا راه افتاده سراغ دارم)
• عمر مکانیکی کنتاکتور نسبت به کلیدهای دیگر بیشتر است.
• امکان طراحی مدار اتوماتیک.
• حفاظت دستگاه توسط کنتاکتور خیلی بیشتر است.

معمولا بوبین کنتاکتورها د رچند ولتاژمختلف جهت مصارف گوناگون ساخته میشود.

مشخصات پلاک کنتاکتور:

جریانی است که میتواند در شرایط عادی از کنتاکتهای قدرت کنتاکتورو

 در زمان نامحدود بدون قطع  عبور نماید.( Ith2)

جریانی است که با اتصال یک بار در هر هفته از کنتاکتهای کنتاکتور بدون

تاثیر در کارکرد کنتاکتور عبور نماید.(Ith1)

جریانی است که با اتصال یک بار در هر هشت ساعت از

 کنتاکتهای کنتاکتور بدون تاثیر در کارکرد کنتاکتور عبور نماید. (Ith1)

جریان قابل تحمل برای کنتاکتهای اصلی. (Ie)

مقدار جریانی است که کنتاکتها متوانند در زمان اتصال کوتاه تحمل نمایند. (Is)

مقدار ماکزیمم ولتاژی است که کنتاکتهای  کنتاکتوردر شرایط کار

 عادی میتوانند تحمل نمایند.(Ue)

مقدار ماکزیمم ولتاژی است که به بوبین کنتاکتور میتوان اعمال کرد. Uc(

طول عمر مکانیکی کنتاکتورها ۱۰به توان هشت بار قطع و وصل میباشد

(بدون عبور جریان از کنتاکتها)در حالی که این مقدار برای کلیدهای

 معمولی ۱۰۰۰ بار قطع و وصل میباشد.

جدول استفاده از کنتاکتور بر اساس نوع کاربرد 

مثال برای استفاده	علامت طبقه بندی	نوع جریان
بار غیر اندوکتیو_ بار با اندکتیوته کم _ گرم کن برقی	Ac1	متناوب (Ac)
بدون ترمز جریان مخالف	راه انذازی موتور آسنکرون روتور سیم پیچی شده	Ac2
Ac2
قطع موتور در حین کار	راه اندازی موتور آسنکرون روتور قفسی	Ac3
برای تعداد زیاد قطع و وصل با فواصل زمانی کم ترمز جریان مخالف تغییر جهت موتور در حال کار	Ac4
کوپل مغناطیسی	کنتاکتور کمکی	Ac11
بار غیر اندوکتیو_ بار با اندکتیوته کم _ گرم کن برقی		Dc1	مستقیم (Dc)
قطع موتور در حین کار	راه اندازی موتور شنت	Dc2
برای تعداد زیاد قطع و وصل با فواصل زمانی کم ترمز جریان مخالف تغییر جهت موتور در حال کار
Dc3
برای تعداد زیاد قطع و وصل با فواصل زمانی کم ترمز جریان مخالف تغییر جهت موتور در حال کار	راه اندازی موتور سری	Dc4
Dc5
کوپل مغناطیسی	کنتاکتور کمکی	Dc11

استاندارد کنتاکتورها:

• استاندارد المان  VDE_DIN
• استاندارد فرانسه UTE_NF
• استانداردانگلیسی B.S
• استانداردکانادائیG.S.B

علامت اختصاری کنتاکتور:

ورددی سه فاز اصلی با اعداد۱و۳و۵ویا ال ۱ ال۳ ال۵

عددهای۳۴و۳۳ و۲۳و۲۴در حالت عادی میباشد. N.O 4و۳ کنتاکت بسته وعلامت

عددهای۳۱و۳۲ و۲۱و۲۲در حالت عادی میباشد. N.C 1و۲ کنتاکت بسته وعلامت

پلاک خوانی کنتاکتور طبق استاندارد ألمان مثال:

  1=تعداد کنتاکتهای بسته  5= تعداد کنتاکتهای باز  06=تعداد کنتاکتها HL=تیپ کنتاکتور HL 06/51

E طول عمر مکانیکی	علامت نوع کاربرد مثلا Ac11
Ie جریان نامی	Ith2 جریان دائمی
Ui ولتاژ عایقی	Ue ولتاژ کار نامی

A,b بوبین کنتاکتور

بی متال:

برای حفاظت الکترو موتورها در مقابل اضافه بار بکار میرود.کنتاکتهای اصلی آن درمسیر عبور

 سه فاز اصلی و بعد از کنتاکتور قرار میگیرند.کنتاکت ۹۵و۹۶ در مسیر فرمان به بوبین

کنتاکتورو بطور سزی قرار میگیردتا در موقع اضافه جریان کنتاکتور را قطع نماید.کنتاکت

۹۷و۹۸ برای نمایش عملکرد بی متال مثلا با روشن کردن یک لامپ سیگنال مشخص میکند.

جدول انتخاب بی متال برای موتورهای روتور قفسی (بی متال تله مکانیک)

مثال : برای موتور ۵٫۵ کیلووات

LR1-DO9-316

LR1  DO9

LR1  D12

LR1  D16

LR1  D25

LR1 D40

LR1  D63

 

کیلووات	اسب	۳۸۰ولت
۰٫۳۷	۰٫۵	۳۰۶
۰٫۵۵	.۷۵	۳۰۷
۰٫۷۵	۱	۳۰۷
۱٫۱	۱٫۵	۳۰۸
۱٫۵	۲	۳۰۸
۲٫۲	۳	۳۱۰
۳	۴	۳۱۲
۴	۵٫۵	۳۱۴
۵٫۵	۷٫۵	۳۱۶
۷٫۵	۱۰	۳۲۱
۱۰	۱۳٫۵	۳۲۲
۱۱	۱۵	۳۲۲
۱۵	۲۰	۳۵۳
۱۸٫۵	۲۵	۳۵۵
۲۲	۳۰	۳۵۷
۲۵	۳۵	۳۵۹
۳۰	۴۰	۳۶۱

 

شستی ها:

برای فرمان قطع و یا وصل مدار بکار میروندو به رنگ سبزو یا مشکی برای فرمان وصل و با کنتاکت

باز وبرای قطع مدار با رنگ قرمز و با کنتاکت بسته ساخته میشوند.البته برخی از شستی هااز کنتاکت

باز وبستهجهت مصارف خاص ساخته میشوند.

لامپ سیگنال:

برای نمایش حالت وصل ویا قطع مدار ویا نمایش وصل سه فاز ورودی تابلواستفاده میگردد.

جدول استفاده از کابل و فیوز برای راه اندازی الکترو موتورهای سه فاز

KW	جریان موتور	فیوزبا راه انداز مستقیم	کابل مجاز با راه انداز مستقیم	فیوز با راه انداز ستاره مثلث	کابل مجاز با راه انداز ستاره مثلث
۰٫۱۸	۰٫۷۵	۲	۱٫۵	۲	۱٫۵
۰٫۲۵	۰٫۸۵	۲	۱٫۵	۲	۱٫۵
۰٫۳۷	۱٫۲۵	۲	۱٫۵	۲	۱٫۵
۰٫۵۵	۱٫۷	۴