ساختمان کابلها
هر نوع هادی که جریان برق را از خود عبور داده و توسط موادی از محیط اطراف خود عایق شده باشد را کابل مینامند .
برای کامل خواندن متن به ادامه مطلب مراجعه کنید.
برای کامل خواندن متن به ادامه مطلب مراجعه کنید.
مهمترین و بیشترین عایقی که در ساختمان کابلها بکار میرود عبارتند از P.V.C (پلی وی نیل کلراید) که پرتو دور یا پلاستیک نامیده میشود
P.V.C عایقی غیر قابل اشتعال است و این مزیت خوبی در کابلها میباشد دارای انعطاف پذیری زیادی میباشد
و تنها عیب أن این است که در درجه حرارت حدود صفر و زیر صفر از أن نمیتوان برای عملیات کابل کشی مورد
استفاده قرار داد مواردی مانند ارزانی تولید انبوه و سادگی ساخت باعث شده که بیش از ۹۰ در صد کابلهای فشار ضعیف از این عایق درست شوند.
کابل:
چند نکته مهم و کوتاه:
مقاومت: عبارت است از عکس ال عملی که هر عنصر با توجه به ساختمان اتمی و تعداد الکترون لایه آخر در مقابل عبور جریان یا حرکت الکترونها از خود نشان میدهد مقاومت با طول هادی نسبت مستقیم و با سطح مقطع نسبت عکس دارد . برای اندازه گیری مقاومت فلزات یک متر از آنرا به سطح مقطع یک میلیمتر مربع انتخاب کرده و مقاومت آنرا اندازه گیری میکنند (جداول آماده برای همه فلزات وجود دارد) که به آن مقاومت مخصوص میگویم و برحسب اهم است.
وقتی میگوییم مقاومت یک فلز با طول آن نسبت مستقیم دارد یعنی هرچه طول بیشتر باشد مقاومت هم بیشتر
میشود L1
و وقتی میگوییم مقاومت با سطح مقطع نسبت عکس دارد یعنی هر چه سطح مقطع بزرگتر باشد مقاومت کمتر
است L1=L2 S1 نتیجه R1
واحد مقاومت اهم میباشد که با حرف یونانی امگا نمایش میدهند.
هدایت الکتریکی عکس مقاومت است هرچه مقاومت بیشتر باشد هدایت کمتر است و واحد أن مو میباشد.
G=1/R
مثال: مقاومت یک سیم به طول ۱۰۰ متر و به سطح مقطع ۲ میلیمتر مربع؟
R=A*L/S
R=0.0175*100/2
مقاومت مخصوص = A طول = L سطح مقطع = S مقاومت مخصوص مس =۰٫۰۱۷۵
| واحد | علامت کمیت | نام کمیت |
| اهم | R | مفاومت |
| متر | L | طول |
| میلیمتر مربع | A یا C | سطح مقطع |
| متر/میلیمتر مربع *اهم | ή | مقاومت مخصوص |
| زیمنس یا مو | G | هدایت الکتریکی |
| میلیمتر مربع*اهم/متر | X | هدایت مخصوص |
| کولن | Q | مقدار الکتریسیته |
| أمپر | I | شدت جریان |
| ثانیه | T | زمان |
| میلیمتر مربع/امپر | J | تکاثف جریان |
هر نوع هادی که جریان برق را از خود عبور داده و توسط موادی از محیط اطراف خود عایق شده باشد را کابل مینامند .
مهمترین و بیشترین عایقی که در ساختمان کابلها بکار میرود عبارتند از P.V.C (پلی وی نیل کلراید) که پرتو دور یا پلاستیک نامیده میشود
P.V.C عایقی غیر قابل اشتعال است و این مزیت خوبی در کابلها میباشد دارای انعطاف پذیری زیادی میباشد
و تنها عیب أن این است که در درجه حرارت حدود صفر و زیر صفر از أن نمیتوان برای عملیات کابل کشی مورد
استفاده قرار داد مواردی مانند ارزانی تولید انبوه و سادگی ساخت باعث شده که بیش از ۹۰ در صد کابلهای فشار ضعیف از این عایق درست شوند.
نوعی عایق دیگر بنام PET (پلی اتیلن) برای کابلها بکار میرود که اتشزا بوده و در مکانهای اختصاصی بکار میرود .
در بعضی از کابلها از عایق لاستیکی استفاده میشود که کاربرد زیادی ندارد.
هادیها از جنس مس و یا الومینیوم میباشند . در صورتیکه بخواهیم از کابلی با هادی الومینیوم برای کابل کشی هوایی استفاده کنیم باید یک رشته ان فولاد باشد .
برای شناسائی کابلها از حروفی استفاده میشود که روی کابلها نوشته شده است برخی از این حرف طبق
استاندارد المان V.D.E بشرح زیر میباشد:
N کابل با هادی مسی
NR کابل با هادی ألومینیوم
Y علامت عایق پرتو دور میباشد
H علامت ورق متالیزه میباشد
T سیم تحمل کننده در کابل کشی هوایی
R حفاظت فولادی نواری شکل
Y روکش کمربندی پرتو دور
R هادی دایره ای شکل میباشد
E هادی یک رشته و دایرهای میباشد
M هادی چند رشته
S هادی بشکل مثلث
مثال :
روی کابلی نوشته شده Nyyre–0.6/1kv مشخصات آن چیست؟
N هادی از جنس مس
Y روکش هادی از جنس P.V.C
Y روکش کمربندی از جنس P.V.C
R هادی بشکل دایره میباشد.(سطح مقطع کابل)
E هادی یک رشته و مفتولی میباشد.
و حداکثر ولتاژ مجاز بین فاز و نول ۶۰۰ ولت و حداکثر ولتاژ مجاز بین دو فاز حداکثر ۱۰۰۰ولت میباشد.
سایز سیمها و کابلها بر حسب سطح مقطع طبقه بندی شده و طبق جدول زیر است:
۰٫۵ – ۰٫۷۵ – ۱ – ۱٫۵ – ۲٫۵ – ۴-۶-۱۰-۱۶-۲۵-۳۵-۵۰-۷۰-۹۵-۱۲۰-۱۵۰-۱۸۵-۲۴۰-۳۰۰-۴۰۰-۵۰۰
برای مشخص نمودن یک کابل یا سیم ابتدا تعداد رشته و سپس سطح مقطع سیم از هادیها را ذکر میکنند مانند
کابل ۴*۲ که یعنی کابلی که دو رشته هادی به سطح مقطع ۴ دارد .
در کابلها چند رشته و از سایز ۱۶ به بالا سیمهای فاز و نول دارای مقاطع مختلفند در اکثر کابلها سیم نول به
اندازه دو مرتبه از سیم فاز کمتر است اما در کابلهای با سطح مقطع بالا این اختلاف تا سه هم میرسد سایز کابلها با هادی چند رشته به شرح زیر میباشد.
۱٫۵*۴ ۲٫۵*۴ ۴*۴ ۶*۴ ۱۰*۴ ۱۶*۴ ۱۰+۲۵*۳ ۱۶+۳۵*۳ ۲۵+۵۰*۳ ۷۰+۱۲۰*۳ ۷۰+۱۵۰*۳ ۹۵+۱۸۰*۳ ۱۲۰+۲۴۰*۳
مثال : کابل ۱۰+۲۵*۳ چه کابلی میباشد؟
این کابل سه هادی به سطح مقطع ۲۵ میلیمتر مربع برای فازهای اصلی و یک هادی به سطح مقطع ۱۰ میلیمتر مربع برای نول دارد.
کابلهای روغنی:
کابلهای روغنی : در بعضی از کابلها از کابلها از عایق هادی ها کاغذ میباشد ابتدا ذرات بخار و هوای داخل کاغذ
را گرفته و به روغن که عایق خوبی میباشد اغشته میکنند ضخامت کاغذها بسیار کم است و دور هر هادی
چندین دور پیچیده میشود به این کاغذها کاغذ اشباع شده میگویند.
روی نوار روغنی یک کاغذ متالیزه از جنس الومینیم میپیچند که وظیفه دارد میزان مغناطیسی اطراف هر هادی را را
محدود نموده و از اثر ان روی میدان مغناطیسی فاز دیگر بکاهد . از کابلهای روغنی بیشتر در فشار متوسط
استفاده میشود و بعلت گرانی خود کابل و همچنین مفصل و سر کابل در فشار ضعیف بندرت استفاده
میشود .ممکن است بجای یک غلاف سربی از سه غلاف که بدور هر فاز پیچیده شده استفاده شود در این
صورت به ان کابل روغنی سه غلافه میگویند.
سه رشته |
دو رشته |
یک رشته |
سطح مقطع |
۲۵ |
۳۰ |
۳۵ |
۱٫۵ |
۳۵ |
۴۰ |
۵۰ |
۲٫۵ |
۴۵ |
۵۰ |
۶۵ |
۴ |
۶۰ |
۶۵ |
۸۵ |
۶ |
۸۰ |
۹۰ |
۱۱۰ |
۱۰ |
۱۱۰ |
۱۲۰ |
۱۵۵ |
۱۶ |
۱۳۵ |
۱۵۵ |
۲۰۰ |
۲۵ |
۱۶۵ |
۱۸۵ |
۲۵۰ |
۳۵ |
۲۰۰ |
۲۳۵ |
۳۱۰ |
۵۰ |
۲۴۵ |
۲۸۰ |
۳۸۰ |
۷۰ |
۲۹۵ |
۳۳۵ |
۴۶۰ |
۹۵ |
۳۴۰ |
۳۸۰ |
۵۳۵ |
۱۲۰ |
۳۹۰ |
۴۳۵ |
۶۱۰ |
۱۵۰ |
۴۴۵ |
۴۹۰ |
۶۸۵ |
۱۸۵ |
مقادیر فوق برای دما ۲۰ درجه سانتیگراد میباشد و در صورتیکه دما افزایش پیدا کند و یا تعداد کابلها زیاد شود باید در ضرایب جداول زیر مقدار بار دهی کابلها ضرب شود
قابلیت تحمل کابلها کابلهای یک رشته و چند رشته در صورت قرار گرفتن گروهی در زمین
۱۰ |
۸ |
۶ |
۵ |
۴ |
۳ |
۲ |
تعداد کابل در گودال |
۰٫۶۰ |
۰٫۶۲ |
۰٫۶۵ |
۰٫۷۰ |
۰٫۷۰ |
۰٫۸۰ |
۰٫۹۰ |
ضریب کاهش |
بستگی مقدار کابل با درجه حرارت محیط
۳۵ |
۳۰ |
۲۵ |
۲۰ |
۱۵ |
۱۰ |
۵ |
درجه حرارت محیط برحسب سانتیگراد |
۰٫۷۶ |
۰٫۸۵ |
۰٫۹۳ |
۱٫۰ |
۱٫۰۷ |
۱٫۱۳ |
۱٫۲ |
ضریب بار |
